फळबाग लागवड अनुदान योजना / भाऊसाहेब फुंडकर योजना
. सन २०१८-१९ पासून राज्यत भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना नव्याने सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेमध्ये केंद्र शासनाच्या महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीन रोजगार हमी योजनेतर्गत जे लाभार्थी फळबाग लागवड बाबीचा लाभ घेऊ शकत नाही, त्यांना लाभ देण्यात येनार आहे. सदर योजना शासनाच्या क्रूषी विभागामार्फत राबविली जात आहे.
या योजनेत भाग घेण्यसाठी शेतकरी कोकण विभागात कमीत कमी १० गुंठे तर जास्तीत जास्त १० हेक्टर आणि इतर विभागात कमीत कमी २० गुंठे तर जास्तीत जास्त ६ हेक्टर. क्षेत्र मार्यदेत लाभ घेऊ शकतो.
योजनेत भाग घेणाऱ्या शेतकऱ्यांना मंजूर अनुदान पहिल्या वर्षी ५०% , दुसऱ्या वर्षी ३०% ,आणि तीसऱ्य वर्षी २०% , अश्या तिन वर्षात देण्यात येनार असुन शेतकऱ्याने दुसऱ्या व तिसऱ्या वर्षीच्या अनुदानाचा लाभ घेण्यसाठी लागवड केलेल्या झाडचे जीविताचे प्रमाण बागायती झाडासाठी ९०% तर कोरडवाहू झाडांसाठी ८०% ठेवणे आवश्यक आहे. हे प्रमाण कमी जल्यास शेतकऱ्याने स्वखर्चाने झाडे आणून पुन्हा जिवंत झाडांचे प्रमाण विहित केल्याप्रमाणे राखणे आवश्यक आहे.
अल्प, अत्यल्प भूधारक, महिला व दिव्यंग शेतकऱ्यांना या योजनेत प्राधान्य आहे. महात्मा गाँधी राष्टीय ग्रामीन रोजगार हमी योजनेतर्गत पात्र लाभार्थना प्रथम त्या योजनेतील निकषाप्रमाणे लाभ घेणे आवश्यक आहे, उर्वरीत क्षेत्रासाठी ( वरील क्षेत्र मर्यादेच्या आधीन राहून) लाभार्थी या योजनेतून लाभ घेऊ शकतात.
• उमेदवाराची पात्रता.
१) लाभ वैयक्तिक शेतकऱ्यांना देय आहे. संस्थात्मक लाभार्थींना देय नाही.
२) लाभार्थ्यांस फ़ळबाग लागवडीसाठी ठिबक सिंचन संच बसविणे अनिवार्य आहे.
३) शेतकऱ्यास स्वत:च्या नावावर ७/१२ असणे आवश्यक आहे. सायुक्त मालकी असल्यास इतर खातेदाराचे संमतीने शेतकऱ्यास स्वतःच्या हीश्याच्या मार्यदेत लाभ घेता येईल.
४) सर्व प्रवर्गअंतर्गत ज्या शेतकऱ्यांच्या कुंटुबाची उपजीविका केवळ शेतीवर अवलंबून आहे, त्यांना प्रथम प्राधन्य देण्यात येईल व त्यनांतर अन्य शेतकऱ्यांचा विचार करण्यात येईल. ( कुटुंबाची व्याख्या : पती, पत्नी, व अज्ञात मुले)
५) परंपरगत वन निवासी (वन आधीकार मान्यता) आधीनियम २००६ नुसार वनपट्टे धारक शेतकरी लाभ घेण्यात पात्र आहे.
६) ७/१२ वर कुळाचे नाव असल्यास, कुळाची संमती अवश्यक आहे.
